زحل نیوز، کیوان کاظمینی بروجردی- در سال 2012 پاسپورت ایرانی
یکی از بیاعتبارترین پاسپورتهای جهان بود و در میان حدود 100 کشوری که اعتبار گذرنامه
آنها بررسی شده بود، ایران و افغانستان در رتبه 96 قرار داشتند. گزارش سال 2013 نشاندهنده
اندکی بهبود بود و ایران به رده 86 صعود کرد.
زحل نیوز به نقل از اقتصادنیوز در گزارشی نوشت: حسن روحانی
در صورتی میتواند به وعده خود در مورد ارتقای اعتبار پاسپورت ایرانی عمل کند که نخست،
مخالفان داخلی خود را در زمینه ادغام ایران در اقتصاد جهانی متقاعد کند.
انتخاب حسن روحانی در انتخابات ریاستجمهوری 1392، تا حد زیادی
ناشی از امیدواریهای مردم و فعالان مدنی نسبت به بهبود اوضاع در حوزههای مختلف بود.
انتخاب وی به امیدهایی نیز دامن زد. از گروههایی که پس از پیروزی روحانی در انتخابات،
امید به جمعشان برگشت، ایرانیان خارج از کشور و کسانی بودند که رفتوآمد زیادی به
خارج و داخل کشور داشتند. عمده دغدغه این گروه، بهبود وضعیت اسفباری بود که پاسپورت
ایرانی در دهه گذشته پیدا کرده بود.
یکی از وعدههای اصلی حسن روحانی در جریان مبارزات انتخاباتی
سال 1392 نیز بازگرداندن احترام به پاسپورت ایرانی بود. به همین دلیل، ایرانیانی که
یا در خارج از کشور زندگی میکنند یا به خاطر کارشان سفرهای زیادی به کشورهای خارجی
دارند، به بهبود اعتبار پاسپورت خود امید زیادی بستهاند.
هنلی و شرکا» (Henley and Partners) یک موسسه
بینالمللی است که در مسائل اقامت و شهروندی فعالیت میکند. این موسسه هر سال گزارشی
پیرامون اعتبار پاسپورت کشورهای مختلف دنیا منتشر میکند. در
گزارش سال 2012 این موسسه، پاسپورت ایرانی یکی از بیاعتبارترین پاسپورتهای جهان بود.
در میان حدود 100 کشوری که اعتبار گذرنامه آنها در این گزارش بررسی شده بود، ایران
و افغانستان در رتبه 96 قرار داشتند. بر اساس آن گزارش، شهروندان ایرانی در سال
2012 برای سفر تنها به 37 کشور جهان بینیاز از ویزا بودند.
در گزارش سال 2012 «هنلی و شرکا»، فقط پاسپورت کشورهای نپال،
لبنان، پاکستان و افغانستان، از پاسپورت ایرانی بیاعتبارتر بودند.
با این حال، وضعیت پاسپورت ایرانی در گزارش سال 2013 موسسه
«هنلی و شرکا» اندکی بهبود یافته است. در سال 2013، کشورهایی که ایرانیان میتوانند
بدون ویزا به آنها سفر کنند به 40 کشور افزایش یافته است. ایران در رتبهبندی 2013
به رده 86 صعود کرد. آنگولا، جیبوتی و میانمار نیز در کنار ایران قرار دارند. کشورهای
کنگو، لیبی، سودان جنوبی، سوریه، کوزوو، لبنان، سریلانکا، نپال، اریتره، سرزمینهای
اشغالی فلسطین، پاکستان، سومالی، عراق و افغانستان پایینتر از ایران قرار دارند. در
این بررسی، سه کشور فنلاند، سوئد و انگلیس به طور مشترک در رتبه نخست قرار گرفتهاند.
دارندگان گذرنامه این کشورها میتوانند بدون کسب ویزا وارد
173 کشور جهان شوند. در رتبه دوم بهترین گذرنامههای جهان، چهار کشور دانمارک، آلمان،
لوکزامبورگ و آمریکا قرار دارند که دارندگان گذرنامه آنها میتوانند بدون ویزا وارد
172 کشور شوند. بلژیک، ایتالیا و هلند در رتبه سوم قرار دارند.
بدترین رتبه، یعنی رتبه 93، به افغانستان اختصاص داده شده است.
دارندگان این گذرنامه میتوانند بدون ویزا به کمترین تعداد از کشورهای جهان یعنی
28 کشور وارد شوند. در جایگاه 92 هم گذرنامه عراق قرار دارد که دارندگان آن میتوانند
بدون دریافت ویزا تنها وارد 31 کشور شوند.
در میان کشورهای عربی، گذرنامه کویت بهترین
شناخته شده است. این کشور به همراه اوکراین، جزایر مارشال و جامائیکا در رتبه 77 جای
دارد. در بین کشورهای اسلامی، برونئی بهترین جایگاه را دارد. این کشور در کنار برزیل
در رتبه نوزدهم قرار دارد. اتباع برونئی میتوانند با پاسپورت خود به 146 کشور جهان
بدون ویزا سفر کنند.
دارندگان پاسپورت ترکیه میتوانند به 94 کشور جهان سفر کنند. این
کشور در رتبه چهل و دوم قرار دارد. بوسنی و هرزگوین و آلبانی در رتبههای 44 و 45
جای دارند.
بهبود اعتبار پاسپورت ایران، یا هر کشور دیگری، در جامعه جهانی
بیش از آنکه مسألهای سیاسی یا دیپلماتیک باشد، مسألهای اقتصادی است. این به معنای
انکار نقش عامل سیاسی و دیپلماتیک نیست، بلکه صرفاً پررنگ کردن نقش تبیینی اقتصاد
بینالملل است.
کشورهایی که به نحوی در سرمایهداری جهانی ادغام شدهاند، عمدتاً پاسپورتهای
معتبرتری دارند. برعکس، کشورهای حاشیهایتر یا کشورهایی که هنوز ادغام نشدهاند، از
آنجا که نقش کمتری در افزودن بر رشد اقتصاد جهانی دارند، اتباعشان نیز نمیتوانند
اعتبار بالایی در سازوکار اقتصادی - سیاسی جامعه جهانی داشته باشند.