زحل نیوز- سوم ماه مه (۱۳ اردیبهشت)
روز جهانی آزادی مطبوعات است. ایران همچنان جزو پنج زندان بزرگ دنیا برای روزنامه‌نگاران
است و از نظر سانسور رسانهها و اعمال محدودیت برای روزنامه‌نگاران، مقام هفتم را در
جهان دارد.
به گزارش زحل نیوز به نقل از دویچه وله، شاید بیراه نباشد اگر
نامگذاری روزی برای پاسداشت آزادی مطبوعات را هم مانند بسیاری دیگر از مفاهیم سیاسی
مدرن، مدیون انقلاب فرانسه بدانیم. اولین بار فرانسویان بودند که در سال ۱۸۱۹ روز
اول ماه مه را به عنوان روز آزادی مطبوعات اعلام کردند.
جهانی شدن این روز اما نزدیک به دو قرن طول کشید. سال ۱۹۹۱ در نشستی
که به دعوت سازمان گزارشگران بدون مرز در نامیبیا برگزار شد، روزنامه‌نگاران قطعنامه‌ای
صادر و به دلیل هم‌زمانی اول ماه مه با روز جهانی کارگر، روز آزادی مطبوعات را سوم
مه اعلام کردند. نویسندگان این بیانیه همچنین از سازمان ملل خواستند تا روزی را برای
پاسداشت آزادی مطبوعات تعیین کند.
این اقدام سازمان گزارشگران بدون مرز مورد توجه اتحادیه‌های
مطبوعات قرار گرفت و این اتحادیه‌ها اعلام کردند به احترام اقدام تاریخی فرانسه، کشورها
را آزاد می‌گذارند تا در طول نخستین هفته اول ماه مه، در فرصت مناسب مراسم روز آزادی
مطبوعات را برگزار کنند.
مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۹۹۳ با تصویب
قطعنامه‌ای رسما روز سوم ماه مه را "روز جهانی آزادی مطبوعات" اعلام کرد.
در این قطعنامه آمده است: «هدف مجمع از رسمیت دادن جهانی به روز آزادی مطبوعات، عمدتا
این بوده است که در این روز ضمن برگزاری مراسم و انتشار مقالات، اهمیت آزادی مطبوعات
و نقش آن در تکامل و پیشرفت هر جامعه بشری یادآوری شود تا مقام‌های مربوط (دولتها)
خود را مکلف به رعایت آن بدانند و اصل ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر را در
اتخاذ هرگونه تصمیمی مد نظر بگیرند.»
اصل ۱۹
اعلامیه جهانی حقوق بشر می‌گوید: «هر انسان حق آزادی عقیده،
بیان و ابراز نظر دارد، و این حق شامل داشتن و نگهداشتن عقاید، بدون هرگونه مداخله
(از سوی دیگران) و نیز جستجو کردن، دریافت، بهره گیری و بهره رسانی (انتشار) اطلاعات
و عقاید از طریق رسانهها، صرفنظر از مرزهای جغرافیایی است.»
جایزه یونسکو برای روزنامه‌نگاران
بررسی آزادی مطبوعات در سازمان ملل بر عهده یونسکو، دفتر فرهنگی
این سازمان گذاشته شده است. یونسکو نیز از سال ۱۹۹۷ جایزه‌ای
برای مدافعان آزادی مطبوعات در نظر گرفته است.
این جایزه به نام گیرمو کانو، روزنامه‌نگار اهل کلمبیا نامگذاری
شده که در سال ۱۹۸۶
پس از انتشار یک سلسله گزارش‌های تحقیقی درباره کارتل‌های مواد
مخدر به قتل رسید.
جایزه کانو هر سال در روز سوم ماه مه به فرد یا نهادی اهدا
می‌شود که در هر جای جهان برای بهبود آزادی بیان تلاش کرده باشد، به ویژه اگر جان فرد
در اثر این تلاش به خطر افتاده باشد.
این جایزه بین‌المللی در سال ۲۰۱۱ (۱۳۹۰ شمسی)
به احمد زیدآبادی، روزنامه‌نگار ایرانی که در آن زمان دو سال بود در زندان به سر می‌برد،
اهدا شد.
ایران؛ رتبه هفتم از قعر جدول
روز سوم ماه مه (۳ اردیبهشت)
هر سال بهانه‌ای است تا وضعیت آزادی رسانهها و مطبوعات در کشورها از سوی نهادهای مستقل
بین‌المللی مورد ارزیابی قرار گیرد.
در آخرین گزارشی که در این باره از سوی سازمان گزارشگران بدون
مرز تهیه شد (ماه فوریه) ایران در بین ۱۸۰ کشور در مقام ۱۷۳ از نظر
رتبه‌بندی جهانی آزادی رسانهها قرار گرفت.
در این گزارش تصریح شده که رتبه ایران از سال ۲۰۰۲ مرتب
در حال سقوط بوده اما در سال ۲۰۱۴
نسبت به سال قبل از آن تغییری نکرده است.
رضا معینی، مسئول بخش ایران در سازمان گزارشگران بدون مرز همین
تغییر نکردن را هم نشانه خوبی نمی‌داند چرا که در وضعیتی که ایران قرار دارد، تغییر
نکردن یعنی همچنان در لیست سیاه باقی ماندن.
او به دویچه‌وله می‌گوید که این رده‌بندی از رنگ سفید شروع
شده و به رنگ سیاه ختم می‌شود که ایران در کنار سوریه و عراق در میان رنگ‌های سیاه
قرار دارد.
شاخص‌های این رتبه‌بندی چیست؟
چه شاخصهایی برای سنجش آزادی مطبوعات و رسانه در کشورها مورد
توجه قرار می‌گیرد و سازمان‌های مستقل بر چه اساسی کشوری مثل نروژ را در صدر کشورهای
آزاد از نظر رسانه قرار داده و ایران را در رتبه ۱۷۳ می‌گذارند؟
رضا معینی می‌گوید: «از نظر زیرساختها، وضعیت فرهنگی، تعداد
رسانه و سپس وجود رسانههای خصوصی و نیز رسانههای دولتی یا عمومی (چون این رسانهها
با مالیات و درآمد کشور و مردم اداره می‌شوند) تا نوع سیاست، قانون و نگاه دولت، سرکوب،
کشتار و زندان همه اینها شاخصهایی هستند که آن جدول را تعیین میکنند.».
به عنوان مثال، رضا معینی به کشور افغانستان اشاره می‌کند که
در آن بیش از ۱۷۰
رادیوی خصوصی وجود دارد. و جالبتر آنکه در میان این ۱۷۰ رادیوی
خصوصی، مدیرت بیش از ۳۰
رادیو بر عهده زنان است.
این در حالی است که در میان ۴۸ رسانه
دولتی افغانستان حضور زنان در سطح مدیریت تقریبا صفر است.
This is dummy text. It is not meant to be read. Accordingly, it is difficult to figure out when to end it. But then, this is dummy text. It is not meant to be read. Period.