زحل نیوز- عباس وطن پرور گفت: روسیه در واکنش به تحریم های کشورهای غربی در اواسط مرداد ماه
اعلام کرد که از این پس این کشور اجازه واردات گوشت، ماهی، میوه، سبزیجات و مواد لبنی
از اتحادیه اروپا، آمریکا، استرالیا، کانادا و نروژ را نمیدهد.
روسیه سالانه معادل ۲ میلیارد
یورو (۲.۷ میلیارد
دلار) میوه و سبزیجات از اتحادیه اروپا و ۱ میلیارد یورو مواد غذایی و کشاورزی
از آمریکا میخرد.
روسیه بیش از یک سوم مواد غذایی مورد نیاز خود را وارد میکند،
از اینرو بعد از اعلام این خبر این کشور به دنبال کشورهای جایگزین برای واردات این
محصولات بود.
در همین راستا وزیر کشاورزی روسیه اعلام کرده است که این کشور
محصولات دامی را از کشورهای آمریکای لاتین و میوه و سبزیجات را علاوه بر کشورهای آمریکای
لاتین از کشورهای ترکیه، ایران، چین و …. تهیه خواهد کرد.
شما فکر می کنید، واردات میوه و سیفی جات از ایران به روسیه
چقدر محتمل است؟
قبل از آنکه به سوال شما پاسخ دهم، باید ببینیم آیا ایران پتانسیل
لازم برای ورود به این بازی را دارد یا خیر!
خوشبختانه شرایط ایران به صورت بالقوه بسیار بالا و ارزشمند
است، زیرا با توجه به اینکه ایران رتبه پنجم در تنوع اقلیمی را دارد، به همین علت نیز
دارای مزیت های فراوانی است، به طوری که رتبه اول تولید میوه در خاورمیانه و شمال آفریقا
را دارد. با توجه شرایط جوی همیشه در رتبه هشتم تا دهم در دنیا قرار می گیرد و در سال
گذشته بالغ بر ۱۷ میلیون
تن میوه تولید کرده است. اگر تولید سرانه میوه ایران که حدود ۲۰۰ کیلو
است را با میانگین سرانه تولید جهانی که ۸۵ کیلو است، مقایسه کنیم به اهمیت
میزان تولید میوه در ایران پی می بریم، در نتیجه می بینیم که ایران در زمینه تولید
خربزه در جهان رتبه سوم، هندوانه رتبه چهارم ، خرما دوم و… را دارد.
وضعیت کشور ما در زمینه تولید سیفی جات هم این چنین است و به
لطف خدا و تلاش کشاورزان سخت کوش، ما در زمینه تولید خیار رتبه سوم، گوجه فرنگی هفتم،
سیب زمینی سیزدهم ، کاهو شانزدهم و… را داریم. از اینرو اگر برنامه ریزی و نظارت درستی
داشته باشیم، می توانیم توان و قدرت خوبی برای صادرات میوه و سیفی جات ایجاد کنیم.
این فرصتی است که اگر با نظارت دقیق و علمی برنامه ریزی مناسبی
صورت بگیرد می تواند بازار خوبی برای کشور ما ایجاد کند. به عنوان مثال تولید پرتقال
در ایران چهار برابر نیاز داخلی است، یا اینکه روسیه با بیش از ۱۷ میلیون
کیلومتر مربع خاک و جمعیتی نزدیک به ۱۵۰
میلیون نفر حدود نصف ایران تولید سیب درختی دارد. پس ما می
توانیم موثر باشیم به شرطی که علمی کار کنیم. رقابت ناصحیح در بازار روسیه ایجاد نکنیم
و باعث حذف یکدیگر نشویم، ولی متاسفانه شاهد هستیم برخی از صادرکنندگان ما (ایرانی)
به علت ضعف نظارت علمی و فنی، دنبال سود جویی هستند که این سودجویی به بازار ایران
ضربه می زند. از سوی دیگر دنبال حفظ کیفیت محصول خوب ایران باشیم تا بتوانیم ایجاد
ماندگاری کنیم. در حالی که به علت عدم نظارت صحیح و روحیه دلالی به جای صادرات علمی
و ملی، برخی از صادر کنندگان از اواسط مرداد اقدام به صدور کیوی می کنند که غلط است،
زیرا میوه کیوی در اواخر آبان به حد رسیدن نرمال خود می رسد و قند آن به حدود ۱۴ می رسد
که باید آن زمان چیده و صادر شود ، اما دلالان بازار، کیوی را امروز می چینند و حتی
صادر هم می کنند، در حالی که نارس است و قند آن حدود ۳-۴ است
در نتیجه این میوه در رقابت نمی تواند اثرگذار باشد و شاید در کوتاه مدت نتیجه ای برای
صادر کننده داشته باشد، ولی در دراز مدت ایران را از رقابت محروم می کند.
آیا میزان موجودی میوه و سیفی جات ایران به میزانی هست که بتواند
جوابگوی بازار میوه روسیه باشد؟
مسلما نه! اینکه انتظار داشته باشیم ایران بازار روسیه را به
طور مطلق تصرف کند، امر محالی است، زیرا نه از نظر قیمت و نه از نظر امکانات ما مزیت
داریم.
شما بهتر می دانید که آمریکا با سه درصد جمعیت فعال در بخش
کشاورزی توان تولید غذای سه قاره جهان را دارد، ولی ما با ۲۷ درصد
جمعیت درگیر در بخش کشاورزی چه گرفتاری هایی داریم. ما ۲۴۴ هزار
هکتار زمین زیر کشت خرما داریم و از این بابت رتبه اول را داریم، اما از نظر مقدار
تولید رتبه دوم را داریم و از سوی دیگر متاسفانه پس از این همه زحمت و صرف هزینه های
زیاد، کشور کوچکی مانند امارات دارد از ما پیشی می گیرد و چین به زودی ما را از صحنه
رقابت کنار می گذارد و این مشکلات در حالی صورت می گیرد که به علت غفلت های فراوان
تا ۳۲ درصد
میوه تولیدی ایران ضایع می شود و این در حالی است که این رقم در بلژیک کمتر از یک دهم
درصد است.
صادرات میوه به روسیه می تواند روی قیمت میوه در بازار داخلی
ایران تاثیر گذار باشد؟
صد درصد! جامعه ما متاسفانه به هزار دلیل به شایعه توجه خاص
دارد و در نتیجه شایعه می تواند تاثیر روانی خود را بر افزایش نرخ بگذارد. هم اکنون
که هنوز هیچ خبری به طور جدی وجود ندارد، این شایعه بر سر زبان ها افتاده و رسانه های
مختلف با مصاحبه های فراوان چنان جلوه می دهند که روسیه آغوشش را برای واردات میوه
از ایران باز کرده، در حالی که نام ایران در بین ۱۶ کشور
مورد نظر روسیه نیست، ولی عده زیادی در بازار و در حرف دنبال جمع کردن میوه برای صادرات
به روسیه هستند.
در نتیجه وظیفه مسئولان تنظیم بازار است که نگذارند سودجویان
با ایجاد تب کاذب موجب صعود کاذب قیمت ها شوند.
آیا با توجه به فصل سرما و زمستان و نزدیک شدن به شب عید نوروز
که تقاضا میوه در ایران افزایش پیدا می کند، می توان گفت در صورت قطعی شدن صادرات میوه
به روسیه، خطرات جدی بازار میوه ایران را تهدید می کند؟
مسلما بله! اگر برنامه درست و نظارت درست تری نداشته باشیم،
نگرانی شما می تواند محقق شود. چرا که دلالی و نبود سیستم درست توزیع یکی از چالش های
اصلی در تنظیم بازار ما است؛ همین چالش و تفکر موجب شده که استفاده از واردات برای
کنترل بازار حمایت از تولید داخل را به فراموشی بسپارد و به هر بهانه ای از جمله تامین
نیاز مردم برای شب عید به واردات روی آورند.
تا قبل از سال ۸۴ (هجری خورشیدی)عمده میوههای وارداتی شامل موز،
نارگیل، آناناس، انبه و امثال اینها بود، اما الان پرتقال دومین میوه وارداتی پس از
موز است، در حالی که ۴
برابر نیاز تولید داریم. پس اگر باغ های شمال (ایران)، شالیزارهای
شمال (حواشی دریای خزر) به ویلا تبدیل می شود، مقصر باغدار نیست، مقصر نهادهای مسئولی
هستند که متاسفانه مسئولیت خود را احساس نمی کنند.
توجه به صادرات بسیار مهم است، ولی عنایت کنیم سرانه واردات
میوه در طی سال های ۸۱
تا ۸۳
به میزان ۵
کیلوگرم بوده است، اما این رقم در حال حاضر به بیش از ۱۳ کیلوگرم
رسیده است و هم اکنون بیش از ۲۵
کشور به ایران میوه صادر می کنند، در حالی که میوه های داخلی
روی دست باغدار می ماند.